Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας 2015-2016
Στο πλαίσιο του προγράμματος Αγωγής Υγείας, πραγματοποιήθηκε φέτος η ομάδα πρόληψης καπνίσματος για μαθητές 12-13 ετών.
Συμμετείχαν συνολικά 8 μαθητές της Α' Γυμνασίου και η ομάδα συναντιόταν μια φορά την εβδομάδα. Οι μαθητές κατάγονταν από τις εξής χώρες:Αλβανία(3),Βουλγαρία(2),Ελλάδα(2),Ελλάδα-Λίβανος(1).
Οι συναντήσεις περιελάμβαναν δραστηριότητες[1] βιωματικού τύπου, όπως συζητήσεις, παιχνίδια με ρόλους, debate, τραγούδια με αντι-καπνιστικά μηνύματα, προβολή βίντεο καθώς και τη δημιουργία αντι-καπνιστικών αφισών από τους ίδιους τους μαθητές. Η έναρξη του καπνίσματος συνήθως αρχίζει κατά τη διάρκεια της εφηβείας, καθώς οι περισσότεροι ενήλικες καπνιστές κάπνισαν το πρώτο τους τσιγάρο ή είχαν εθιστεί στη νικοτίνη ήδη μέχρι την ηλικία των 18 χρονών.
|
Η βιωματική μέθοδος θεωρείται η πιο κατάλληλη και αποτελεσματική εκπαιδευτική διαδικασία για την προσέγγιση ενδυνάμωσης στην Αγωγή Υγείας όπου η γνώση δεν διδάσκεται αλλά βιώνεται.Τα βιώματα, σύμφωνα με την επιστήμη της ψυχολογίας, εγκαθίσταται στην ψυχή μας μέσα από έντονα συναισθήματα και επηρεάζουν ή κατευθύνουν τις πεποιθήσεις μας, τις ιδέες, τις στάσεις και τη συμπεριφορά μας. Χαρακτηριστικό της βιωματικής μεθόδου εκπαίδευσης είναι ότι : α) η γνώση παράγεται από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους με τη βοήθεια του συντονιστή και όχι από τον ίδιο το συντονιστή που παύει να είναι αυθεντία και β) οι τεχνικές εργασίας που χρησιμοποιούνται για τη διδασκαλία των θεμάτων που επεξεργάζεται η ομάδα είναι ?ζωντανές? και κινητοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερες αισθήσεις των εκπαιδευομένων. Οι εκπαιδευόμενοι στη βιωματική μέθοδο, αποκτούνε γνώσεις οι οποίες πηγάζουν από τα προσωπικά τους βιώματα και έχει αποδειχτεί ερευνητικά ότι η μέθοδος αυτή, αυξάνει τη μάθηση και συμβάλλει στην αλλαγή συμπεριφοράς, ενώ ενισχύει την αυτοεκτίμηση του ατόμου. Στα πλαίσια της ομάδας πρόληψης καπνίσματος εκτός από την αξία της υγείας, συζητήθηκαν και προωθήθηκαν οι αξίες της συνεργασίας, της αγάπης, της ενότητας, του σεβασμού και της δημιουργικής σκέψης. Οι μαθητές στο κλείσιμο, δήλωσαν ότι πέρασαν όμορφα, απέκτησαν νέες γνώσεις και χάρηκαν το ομαδικό πνεύμα και την πιο στενή γνωριμία με τους συμμαθητές τους που ήταν στην ομάδα.
Παρακάτω φαίνονται οι αφίσες που έφτιαξαν οι μαθητές στην τελευταία συνάντηση της ομάδας:
 |
 |
 |
Οι μαθητές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο[2] πριν αρχίσουν οι συναντήσεις της ομάδας καθώς και μετά το τέλος της. Το ερωτηματολόγιο περιείχε ερωτήσεις σχετικές με τις γνώσεις, τις πεποιθήσεις και τις στάσεις των μαθητών πάνω στο θέμα του καπνίσματος και της καπνιστικής πρακτικής. Ο σκοπός ήταν να διερευνηθεί αν η συμμετοχή των μαθητών στην ομάδα πρόληψης καπνίσματος, μπορεί να συνέβαλλε θετικά στην απόκτηση επιστημονικών γνώσεων γύρω από τις βλάβες που προκαλεί το κάπνισμα, αλλά και στην αλλαγή πεποιθήσεων και στάσεων των μαθητών, έτσι ώστε να είναι πιο ενημερωμένοι και προφυλαγμένοι ενάντια στο συγκεκριμένο εθισμό. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας που πραγματοποίησε το ΕΠΙΨΥ στην Ελλάδα το 2010, ποσοστό 42,1% των 15χρονων έχουν καπνίσει τουλάχιστον μια φορά, ενώ παρουσιάστηκε ανησυχητική αύξηση (14%) στον αριθμό των εφήβων συστηματικών καπνιστών ηλικίας 13-19. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, τα προγράμματα πρόληψης του καπνίσματος σε έφηβους, μπορούν να παίξουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο σήμερα στην Ελλάδα, ώστε να ελαττωθεί το κάπνισμα στις νεότερες γενιές.
|
Με βάση τα αποτελέσματα των απαντήσεων των μαθητών στο ερωτηματολόγιο, φάνηκαν τα εξής:
1. Οι περισσότεροι μαθητές είχαν ήδη πολύ υψηλό γνωστικό επίπεδο για την καπνιστική πρακτική και τις βλάβες που προκαλούνται από το κάπνισμα, πριν ακόμα αρχίσει η ομάδα. (Είχαν λάβει εκτενή ενημέρωση στο Δημοτικό)
2. Αρκετοί από τους μαθητές έχουν γονείς που είναι ή υπήρξαν στο παρελθόν καπνιστές και μερικοί μαθητές έχουν μόνο έναν από τους 2 γονείς καπνιστή. Μελέτες έχουν δείξει ότι τον μεγαλύτερο ρόλο στο αν ένας έφηβος θα ξεκινήσει ή όχι το κάπνισμα, παίζει το οικογενειακό περιβάλλον.
Από τις απαντήσεις τους, οι μαθητές φαίνεται πως μετά τη συμμετοχή τους στην ομάδα πρόληψης καπνίσματος, ένιωσαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις γνώσεις τους πάνω στο θέμα, κατανόησαν καλύτερα τους βαθύτερους λόγους που οδηγούν τους έφηβους στο να αρχίσουν το κάπνισμα και έδειξαν μεγαλύτερο ενθουσιασμό στο να συμμετάσχουν σε αντι-καπνιστική καμπάνια για νέους.
Εκπαιδευτικός: Τσιόπτσιας Εμμανουήλ, Διαπολιτισμικό Γυμνάσιο Α΄ Αθήνας
Επιστημονική συνεργάτης: Δαλεζίου Αντωνία, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας